op tablEts in het onderwijs
In een tijd waar ICT op steeds meer vlakken in het leven van mensen doordringt, is het ook in de klas niet meer weg te denken. Daar waar wij volwassenen soms nog het gevoel hebben dat het "erbij" komt, iets extra's is, is het voor onze leerlingen een geïntegreerd onderdeel van hun leven. Het was er namelijk voor hen altijd al. Dit gegeven negeren en volharden in onderwijs zonder ICT is wat mij betreft hetzelfde als blijven beweren dat elektriciteit niet nodig is. Natuurlijk kunnen we ook met de hand wassen, maar met de wasmachine gaat het toch echt sneller, wordt de was ook echt schoner en kan ik zelf ook nog iets anders doen.
Dat een groot deel van de leerlingen heel handig is op het vlak van ICT is ook een gegeven. Het is echter een misvatting om te denken dat ze alles wel weten. Net zoals we kinderen in de echte wereld sociale vaardigheden moeten aanleren, zullen we dit in de virtuele wereld ook moeten doen. Kinderen mediawijs maken is voor mij dan ook een onderdeel geworden van de taken die er op de basisschool zijn. Het werken met tablets in de klas kan hier een heel goede bijdrage aan leveren.
De tablet biedt echter oneindig veel andere mogelijkheden, en kan op verschillende niveau's ingezet worden.
Om de wijze van integratie van de iPad/ICT in het onderwijs te kunnen beoordelen heeft dr. Puentedura het SAMR-model ontwikkeld. In onderstaand schema heb ik kort uitgewerkt wat de verschillende niveau's zijn.
Dat een groot deel van de leerlingen heel handig is op het vlak van ICT is ook een gegeven. Het is echter een misvatting om te denken dat ze alles wel weten. Net zoals we kinderen in de echte wereld sociale vaardigheden moeten aanleren, zullen we dit in de virtuele wereld ook moeten doen. Kinderen mediawijs maken is voor mij dan ook een onderdeel geworden van de taken die er op de basisschool zijn. Het werken met tablets in de klas kan hier een heel goede bijdrage aan leveren.
De tablet biedt echter oneindig veel andere mogelijkheden, en kan op verschillende niveau's ingezet worden.
Om de wijze van integratie van de iPad/ICT in het onderwijs te kunnen beoordelen heeft dr. Puentedura het SAMR-model ontwikkeld. In onderstaand schema heb ik kort uitgewerkt wat de verschillende niveau's zijn.
Later heeft dr. Puentadura ook de taxonomie van Bloom aan zijn SAMR model gekoppeld. Dit zie je in onderstaand schema. De hoogste niveaus van integratie en gebruik van tablets in de klas lenen zich volgens hem heel goed om leren op het diepste niveau te stimuleren en bereiken. Overigens is het niet zo dat alle opdrachten gemaakt op redefinitie-niveau ook voor alle leerlingen betekenen dat ze leren op het diepste niveau.
De inzet van tablets in het onderwijs zou wat mij betreft op verschillende niveaus uit het SAMR-model moeten voorkomen, afhankelijk van het leerdoel. Gebruik maken van een tafelapp om het automatiseren van tafels te bereiken is een goed voorbeeld van integratie op substitutie/augmentatie-niveau en sluit heel goed aan bij de leerdoelen. Gebruik maken van het internet om kinderen te leren hoe ze uit moeten rekenen hoeveel de camping in de zomervakantie kost en hier vervolgens een eigen instructiefilmpje van laten maken is een veel diepere integratie van ICT in je les en ook dit sluit goed aan bij het leerdoel.
Voorwaarde van de goede inzet van tablets in de klas is dan ook een leerkracht die steeds bewust keuzes maakt over wanneer, hoe en voor wie welke middelen ingezet gaan worden.
Kijkend naar de veranderende samenleving en de 21st century skills denk ik dat tablets een hulpmiddel zijn om een heleboel doelen te kunnen bereiken. Zoals ik al in de eerste alinea's aangaf zijn ze onmisbaar bij het behalen van een zekere mate van ICT-geletterdheid. Maar ook voor het leren samenwerken, creatief denken, stimuleren van probleemoplossend denken, communiceren, kritisch denken en aanleren van sociale en culturele vaardigheden kunnen tablets een bijdrage leveren.
Vooral op het gebied van zaakvakonderwijs zie ik veel mogelijkheden om samen te werken in projectgroepen, het leren met en van elkaar, instekend op verantwoordelijkheid voor je eigen leerproces, gebruik makend van de tools die de huidige tijd biedt en de vaardigheden die de toekomst vraagt. Dit vraagt dan een inzet van ICT op het Redefinitionniveau uit het SAMR-model.
De rol van de leerkracht verandert als je je onderwijs op deze manier gaat invullen. Waar je eerst nog de leermeester was, die alles frontaal uitlegde, word je meer een coach, die kinderen bijstuurt in hun proces van ontwikkelen. Dit spreekt mij heel erg aan.
Om zo te werken met tablets heeft de leerkracht ook een hoge mate van ICT-geletterheid nodig. Binnen ons bestuur is daar momenteel veel aandacht voor en is het ook terug te vinden in ICT beleidsplannen. Hier is zeker nog een grote slag te maken.
Langzamerhand horen we ook steeds vaker dat scholen de tablet met apps gaan gebruiken ter vervanging van de huidige methoden. Voorbeelden hiervan zijn Rekentuin en Taalzee. Deze webbased-applicaties zijn erg ver doorontwikkeld, ze houden rekening met de leerlijnen en leerinhouden van een leergebied. Kinderen starten met instaptoets en gaan daarna allemaal op eigen niveau verder. Als ze extra tijd nodig hebben krijgen ze die, is het te gemakkelijk, gaan ze versneld verder. Leerkrachten kunnen bijhouden hoeveel kinderen geoefend hebben, wat de resultaten zijn en waar extra uitleg nodig is. Hier zie je ook weer een coachende leerkracht terug.
Ook je taken worden anders. Een van de grote voordelen van op deze manier werken is dat je heel adaptief lesgeeft. Zonder ICT is dit bijna niet mogelijk, omdat je simpelweg de tijd niet hebt om steeds voor elk kind ander werk te zoeken en te registreren waar ze gebleven zijn. ICT maakt dit mogelijk, je hebt veel minder tijd nodig om na te kijken, dit wordt voor je gedaan. Sterker nog, de leerlingen krijgen direct feedback, ook dat is in de huidige manier van lesgeven niet mogelijk.
Deze mogelijkheid van ICT-gebruik intrigeert me, maakt me nieuwsgierig en ik ben dan ook razend benieuwd naar de praktijk en de resultaten op langere termijn.
Naast de bovengenoemde voordelen, heb ik namelijk ook nog veel vragen.
Is het goed om zoveel uren met een tablet te werken? Wat doet dit met de hersenen?
Hoe nemen kinderen de stof op?
Wat doet het met de werkhouding van kinderen, werken ze nauwkeurig genoeg, nemen ze de tijd om berekeningen uit te voeren?
Kunnen alle kinderen deze manier van werken aan? Of hebben kinderen toch meer behoefte aan een leerkracht die stap voor stap met ze de stof doorloopt? Kan dit naast elkaar?
Veel vragen, die de komende jaren hopelijk antwoorden krijgen. Ik ga de ontwikkelingen in ieder geval volgen.
Voorwaarde van de goede inzet van tablets in de klas is dan ook een leerkracht die steeds bewust keuzes maakt over wanneer, hoe en voor wie welke middelen ingezet gaan worden.
Kijkend naar de veranderende samenleving en de 21st century skills denk ik dat tablets een hulpmiddel zijn om een heleboel doelen te kunnen bereiken. Zoals ik al in de eerste alinea's aangaf zijn ze onmisbaar bij het behalen van een zekere mate van ICT-geletterdheid. Maar ook voor het leren samenwerken, creatief denken, stimuleren van probleemoplossend denken, communiceren, kritisch denken en aanleren van sociale en culturele vaardigheden kunnen tablets een bijdrage leveren.
Vooral op het gebied van zaakvakonderwijs zie ik veel mogelijkheden om samen te werken in projectgroepen, het leren met en van elkaar, instekend op verantwoordelijkheid voor je eigen leerproces, gebruik makend van de tools die de huidige tijd biedt en de vaardigheden die de toekomst vraagt. Dit vraagt dan een inzet van ICT op het Redefinitionniveau uit het SAMR-model.
De rol van de leerkracht verandert als je je onderwijs op deze manier gaat invullen. Waar je eerst nog de leermeester was, die alles frontaal uitlegde, word je meer een coach, die kinderen bijstuurt in hun proces van ontwikkelen. Dit spreekt mij heel erg aan.
Om zo te werken met tablets heeft de leerkracht ook een hoge mate van ICT-geletterheid nodig. Binnen ons bestuur is daar momenteel veel aandacht voor en is het ook terug te vinden in ICT beleidsplannen. Hier is zeker nog een grote slag te maken.
Langzamerhand horen we ook steeds vaker dat scholen de tablet met apps gaan gebruiken ter vervanging van de huidige methoden. Voorbeelden hiervan zijn Rekentuin en Taalzee. Deze webbased-applicaties zijn erg ver doorontwikkeld, ze houden rekening met de leerlijnen en leerinhouden van een leergebied. Kinderen starten met instaptoets en gaan daarna allemaal op eigen niveau verder. Als ze extra tijd nodig hebben krijgen ze die, is het te gemakkelijk, gaan ze versneld verder. Leerkrachten kunnen bijhouden hoeveel kinderen geoefend hebben, wat de resultaten zijn en waar extra uitleg nodig is. Hier zie je ook weer een coachende leerkracht terug.
Ook je taken worden anders. Een van de grote voordelen van op deze manier werken is dat je heel adaptief lesgeeft. Zonder ICT is dit bijna niet mogelijk, omdat je simpelweg de tijd niet hebt om steeds voor elk kind ander werk te zoeken en te registreren waar ze gebleven zijn. ICT maakt dit mogelijk, je hebt veel minder tijd nodig om na te kijken, dit wordt voor je gedaan. Sterker nog, de leerlingen krijgen direct feedback, ook dat is in de huidige manier van lesgeven niet mogelijk.
Deze mogelijkheid van ICT-gebruik intrigeert me, maakt me nieuwsgierig en ik ben dan ook razend benieuwd naar de praktijk en de resultaten op langere termijn.
Naast de bovengenoemde voordelen, heb ik namelijk ook nog veel vragen.
Is het goed om zoveel uren met een tablet te werken? Wat doet dit met de hersenen?
Hoe nemen kinderen de stof op?
Wat doet het met de werkhouding van kinderen, werken ze nauwkeurig genoeg, nemen ze de tijd om berekeningen uit te voeren?
Kunnen alle kinderen deze manier van werken aan? Of hebben kinderen toch meer behoefte aan een leerkracht die stap voor stap met ze de stof doorloopt? Kan dit naast elkaar?
Veel vragen, die de komende jaren hopelijk antwoorden krijgen. Ik ga de ontwikkelingen in ieder geval volgen.